Günümüz Kapak Kızı ile Antik Yunan'ın Kapak Erkeği
Günümüz Kapak Kızı ile Antik Yunan'ın Kapak Erkeği
Günümüz dünyasında “Kapak Kızı” varsa, Antik Yunan dünyasında da “Kapak Erkeği” vardı. Antik Yunan vazo resimciliği geniş bir konudur. Sadece bir öykü resimlenmez, aynı zamanda yazıtlar da içerir ve bu yazıtlar çok değişkendir. Kimi zaman bir imza, kimi zaman bir ressamın bir başka ressama laf yetiştirmesi olabilir.

Bu yazıtlar başlı başına bir konudur ve bazen bir akademik tez konusuna dahi dönüşebilir. Benim de tezimde üç seçenek vardı ve biri de bu yazıtlar idi; fakat sonunda "Tiyatral Vazolar"da karar kıldım.

Paylaşımdaki vazo resmi Douris’e aittir ve Troya Savaşı’na ilişkindir. Şafak Tanrıçası Eos, oğlu Memnon’un (Habeş Kralı) ölüsünü yerden kaldırırken tanımlanır. Bu vazo resmi aynı zamanda “Antik Çağın Pietası” olarak kabul edilir.

Vazonun sol tarafında “Hermogenes Kalos” yazısı seçilebilir. Hermogenes isminde bir şahıs, bu vazo resminde “kalos” olarak adlandırılmış, daha etkin bir ifade ile “kalos” mertebesine çıkarılmış bir kişi konumundadır. Antik Yunan’da kalos olarak adlandırılan bir erkek, dönemin ideal erkek güzelliğine sahip, gözde bir şahıstır. Ancak kalos yalnızca fiziksel güzellikten ibaret değildir; huy güzelliği, erdem gibi konuları da kapsar. Bu, Antik Yunan’da bir tür aristokratik erdem anlayışını yansıtır. Kalos bir idealdi; hem kişisel hem de toplumsal düzeyde en yüksek prestiji simgelerdi. Genellikle genç erkekler kalos olarak kabul edilir ve bu isimler, vazo ressamları tarafından yazıtlarla ölümsüzleştirilirdi.

Antik Yunan’daki aşk anlayışı, fiziksel çekimin ötesinde, daha derin bir erdem arayışını içerir. Platon’un Symposion adlı eserinde aşk, sadece bedensel bir arzu değil, bir insanın ruhunu güzellik ve erdem yoluyla olgunlaştıran bir araçtır. Aşk, fiziksel güzellikten başlayıp, erdem ve bilgelik arayışına dönüşür. Bu felsefi aşk anlayışı, kalosun ruhsal ve entelektüel boyutlarını yansıtır.

Douris, çağının kalos idealine sahip Hermogenes’i vazosuna yazarak, hem dönemin en güzel erkeğini yüceltiyor hem de Antik Yunan’ın felsefi ve toplumsal değerlerini ölümsüzleştiriyordu.